Valentine đã qua, giờ mới nói tới chuyện tình yêu coi bộ chậm lụt. Kể cũng chậm lụt thiệt nhưng đây là chuyện chậm lụt có toan tính. Chẳng là các bạn tôi, mấy ông thơ thẩn, năm nào cũng ăn theo Valentine để trương trái tim của mình ra trước công chúng. Các ông này, vì an toàn bản thân, nên thường gắn hình vợ vào tim. Quả đúng như suy nghĩ phục kích của tôi, các ông ấy lộ mặt hết, tôi chỉ việc ngồi rung đùi, viết một bài belated Valentine. Khỏe ru!

Biết tóm ông nào trước đây? Ông Phan Ni Tấn đi. Ông này râu ria trông rất ngầu nhưng cái bụng hiền như cơm nếp. Chuyện chi ông ấy cũng hề hề. Thơ “yêu” của ông tặng “con bạn vàng”.

Nước trôi mất ngọn cây dừa
Cuốn theo Rạch Giá chỉ chừa mình em
Anh từ núi xuống không quen
Nổi trôi em vớt thây lên tới giờ
Mấy kỳ gặp em ngồi mơ
Mặt sao giống hệt bài thơ anh làm

Ông Phan Ni Tấn vớt được “con bạn vàng” ở tuốt dưới Rạch Giá, ông Quan Dương rù quyến được “người dưng” ở xứ nẫu Quy Nhơn.

Em dân xứ Nẫu, Qui Nhơn
Anh ra trấn thủ tiền đồn gặp nhau
Đạn bom mặc kệ trên đầu
Chỉ loay hoay đỡ đường roi ái tình

Không máu mủ, không bà con
Đường roi danh bất hư truyền không tha
Người dưng em nhốt vô nhà
Ngủ chung một chiếu thành ra vợ chồng

Ngộ hè! Cứ ngủ chung một chiếu là thịt da thắm thiết. Đó là tình yêu. Yêu quá thành ra lụy. Như ông nhà thơ Hoàng Lộc.

anh lụy em là một kiếp lụy 
em dè đâu anh có tấm lòng
lòng yêu là lòng không dời đổi
em không dè - làm anh rất buồn.

tình một bên mà em không hay
lễ tình nhân đời nghe mơ hồ
nói cùng em những lời vàng đá
cho dù cây hồng đã hết hoa

cho dù ngày xuân sắp đi biệt
anh cũng yêu lung em đó đa...

Ông nhà thơ ở gần xịt bên tôi, “thâm niên…yêu vụ” đã nửa thế kỷ vẫn cứ là một, nhất định không là nửa. Cái đức tán vợ của ông Luân Hoán cả làng thơ văn đều biết từ khuya.

50 năm chung sống
em vẫn là tình nhân
50 năm chồng vợ
ta vẫn là nhân tình

em không là một nửa
ta chẳng thể chia hai
chúng ta luôn nhị thể
nhất quán một tâm hồn

Cũng cùng chung một thành phố với tôi, ông Trang Châu tình chẳng kém, bỏ hết, chỉ còn em.

Dẫu ta cát bụi phong trần
Cũng xin rũ áo một lần nghỉ chân
Ta về bỏ gió băn khoăn
Bỏ mây lơ lửng, bỏ trăng ven đồi
Bỏ buồn, bỏ nhớ khôn nguôi
Làm con tim nhỏ cuối đời yêu em

Theo bước yêu của mấy ông bạn tự thú trước Valentine, tôi bỗng nghĩ tới…yêu. Đọc tiểu thuyết của các bạn văn, tôi bắt gặp thiếu chi nhân vật tỏ tình yêu. Nếu nàng là dân Bắc di cư, nàng sẽ thốt ra: “Em yêu anh!”. Nhưng nếu nàng là người Rạch Giá như nàng của ông Phan Ni Tấn thì câu tỏ tình sẽ là: “Em thương anh!”. Giữa “yêu” và “thương” có chi khác biệt? Tôi thấy cũng rứa. Nhưng dễ tính như tôi coi bộ không có lợi cho…ngữ học. Phải phân tích cho rạch ròi. Tính tôi ơ hờ, tìm vào những chốn rắc rối là không có tôi. Lại phải nhờ người khác. Người tôi kiếm được trên internet lại không để tên. Đó là tác giả bài viết “Sự Khác Biệt Giữa Thích – Thương – Yêu”. “Đầu tiên, hãy nói về “thích”. Thích có hai loại : Thích từ tận trong lòng và thích nhất thời. Thích từ tận trong lòng, đúng với tên gọi của nó, chính là thứ tình cảm bắt nguồn từ trái tim, một cách chân thật thích một người nào đó. Nhưng thích từ tận trong lòng không có nghĩa là “thương” hay “yêu”. Thích chỉ dừng lại ở mép ngoài trong vùng đất của tình yêu, nghĩa là muốn đến được “yêu”, bạn phải vượt qua “thương” nữa . “Thích” bắt nguồn từ việc bạn bị ấn tượng bởi một hành động, một cử chỉ hay có thể là về ngoại hình của bất kì ai đó. Vậy là, từ cái gọi là ngưỡng mộ, bạn luôn để mắt đến từng bước chân của người đó. Cho tới khi nó trở thành một thói quen, bạn đột nhiên nhận ra là mình đã không thể thôi nghĩ đến người đó, không thể thôi nhung nhớ, rồi thì bạn nghĩ là mình đã ‘yêu’”.

Vậy chữ “thương” của người tình miền Nam không nặng đô bằng chữ “yêu” của người tình miền Bắc chăng? Tôi không nghĩ vậy. “Em thương anh” hay  “em yêu anh” cũng ra riết như nhau. Nhất là chữ “thương” được người tình giọng Sài Gòn ỏn ẻn thì…yêu hết biết! Ông Tiến Sĩ Tâm Lý Học Huỳnh văn Sơn giải thích: “Thương và yêu khác nhau như thế nào ư? Tại sao lại “căng” vào câu chữ để làm khó nhau và làm khổ nhau thế này! Thương hay yêu chỉ có thể phân biệt một cách rõ ràng và chính xác nhất khi chính người trong cuộc phải mô tả những biểu hiện của nó! Tuy vậy, nếu xét theo đúng nghĩa của từ thương và yêu trong tâm lý học thì thương và yêu đều là những thuật ngữ mô tả đời sống tình cảm hay trạng thái tình cảm của con người. Từ thương theo tiếng Việt thường dựa trên sự đồng cảm về tâm hồn là chủ yếu nên có thể dùng từ thương để nói về tình cảm của con đối với mẹ, của bạn bè đối với nhau hay cả trong quan hệ vợ chồng, yêu đương. Khi dùng từ thương với một đối tượng cùng tuổi trong mối quan hệ tình cảm thì có thể người ấy muốn nói mình rất rung động và chờ đợi thời gian sâu hơn cũng như sự hưởng ứng của đối tượng nhiều hơn. Khi nói rằng yêu có nghĩa là mình thực sự rất thích đối tượng kể cả về hình thức, nội dung cũng như sự hấp dẫn của người ấy về mặt giới tính đối với chính mình”.

Tôi vốn dễ tính nên thương hay yêu cũng nhận tuốt. Cần chi phải lụy vào chữ nghĩa. Thương hay yêu đều nặng về tình cảm. Cả hai đều làm cuộc sống thăng hoa. Biết thương yêu, cuộc sống nở hoa, không biết thương yêu cuộc sống là âm ty địa ngục. Từ tinh thần, thương yêu ảnh hưởng vào thân xác.

Bác sĩ David Ramon Hawkins là một nhà tâm lý học rất nổi tiếng, không chỉ ở Mỹ mà hầu như khắp thế giới. Cuốn sách Power vs. Force của ông đã được dịch ra 25 ngôn ngữ với số bán lên tới nhiều triệu bản. Ông vừa là một bác sĩ, vừa là nhà tâm linh học. Ông đã giảng dậy tại các Đại Học danh tiếng Notre Dame, Stanford và Harvard. Ông đã nhiều năm nghiên cứu về tương quan giữa tinh thần và thể xác.

Ông đã tiếp xúc với nhiều bệnh nhân tới từ nhiều quốc gia trên thế giới và cách chẩn bệnh của ông rất độc đáo: ông chỉ cần nhìn bệnh nhân là biết tại sao người đó mang bệnh. Mà bệnh loại dữ dằn: ung thư! Theo ông thì bệnh phát sinh bởi trên cơ thể người bệnh không xuất hiện chữ “yêu”. Thay vào đó, họ chỉ có những chữ “khổ, hận, phiền muộn”.

Có thể nhiều người trong chúng ta sẽ ngạc nhiên, khó chấp nhận ý tưởng này. Nhưng bác sĩ Hawkins đã dựa trên cơ sở khoa học để chứng minh. Sau 20 năm nghiên cứu, ông đã phát hiện ra ý nghĩa của sự rung động trong cơ thể con người, thứ mà chúng ta thường gọi là “từ trường”. Ông đặt ra chỉ số cho sự rung động này từ 1 đến 1000. Người có chỉ số dưới 200 thường có những suy nghĩ tiêu cực như căm ghét, phẫn nộ, chỉ trích, trách móc, đố kỵ, ích kỷ, ham lợi cá nhân. Theo Tiến sĩ Hawkins, những người chỉ lo chuyện oán giận, chỉ trích, hận thù, luôn mang cả tầng hỏa ngục trong người, tần số của họ chỉ vào khoảng 30 hoặc 40. Bởi vì năng lượng của họ bị tiêu hao nhiều khi nuôi những hận thù, sân si. Đó là hạng người rất dễ mắc bệnh.

Tinh thần có chỗ đứng trong bệnh tật. Nếu chỉ số rung động trên 200, người ta ít có nguy cơ bị bệnh. Những người biết thương yêu, quan tâm đến người khác, giầu lòng từ bi, nhân ái, hướng thiện, bao dung, độ lượng thanh thản trong cuộc sống đều là những người có chỉ số rung động trên 200. Tuy trên lý thuyết, chỉ số rung động cao nhất là 1000, nhưng trên thực tế Tiến sĩ Hawkins chưa gặp được những…thánh nhân 1000 bao giờ. Năng lượng trong cơ thể của những người có chỉ số rung động cao rất dồi dào. Khi họ xuất hiện, năng lượng của họ sẽ ảnh hưởng tới từ trường của cả khu vực quanh họ. Một thí dụ rõ ràng là khi Mẹ Teresa lên nhận giải thưởng Nobel Hòa Bình, không khí hội trường rất tốt, tần số rung động cao, từ trường của bà tỏa ra làm mọi người có mặt cảm nhận được sự thánh thiện toát ra quanh bà.

Theo Tiến sĩ Hawkins thì điều mà tế bào ung thư ngán nhất chính là sự yêu thương. Ông đưa ra trường hợp của nhạc sĩ Sean, người chơi đàn violoncelle, của Nhật Bản. Khi ông Sean bị ung thư, mặc dù được chữa chạy rất chuyên môn, bệnh tình của ông vẫn ngày một nặng hơn. Cuối cùng ông quyết định thay đổi tâm trạng và chuyển sang yêu từng tế bào ung thư trong cơ thể mình. Ông sống một cách lạc quan, yêu đời, yêu mọi người và yêu luôn cả từng tế bào đang rũa mòn cơ thể của ông. Kết quả hết sức bất ngờ làm kinh ngạc mọi người: toàn bộ các tế bào ung thư biến mất! Theo các nhà khoa học, căn nguyên của bệnh tật là do trong cơ thể người bệnh thiếu sự yêu thương. Vậy nên, biết yêu và được yêu có thể đẩy lùi được bệnh tật.

Nhà văn Mai Thảo rất yêu thơ nhưng ít làm thơ. Cuối đời ông cho xuất bản tập thơ “Ta Thấy Hình Ta Những Miếu Đền”. Trong những bài thơ lúc cuối đời của người cả đời yêu thơ nhưng chỉ viết văn, có những bài cô đọng chỉ trong vài câu nhưng chữ nghĩa đã được chắt lọc tới tinh khiết. Cũng như nhạc sĩ người Nhật Sean, Mai Thảo cũng yêu luôn cả bệnh của mình:

Mỗi lần cơ thể gây thành chuyện
Ta lại cùng cơ thể chuyện trò
Dỗ nó chớ gây thành chuyện lớn
Nó nghĩ sao rồi nó lại cho
Bệnh ở trong người thành bệnh bạn
Bệnh ở lâu dài thành bệnh thân
Gối tay lên bệnh nằm thanh thản
Thành một đôi ta rất đá vàng

Phớt lờ anh bệnh thứ dữ là anh ung thư, yêu đời, sống với người, nhiều khi anh ung thư cũng phải xếp giáp quy hàng. Hai ông bạn tôi, nhạc sĩ Từ Công Phụng và nhà thơ Du Tử Lê, đều đã ép được anh ung đi chỗ khác chơi. Họ Từ hai lần ung: ung thư túi mật và ung thư gan. Họ Du không kém, cũng chạm mặt anh ung thứ dữ: ung thư ruột già. Đang khi bệnh, Từ Công Phụng vẫn coi bệnh như pha, hiên ngang trả lời cú điện thoại thăm hỏi của tôi: “Mình đánh nó, nó đánh lại mình, nó thua thì nó chạy, mình thua thì mình lui. Lui tới chân tường là cùng!”. Trong cuộc phỏng vấn của cô Thúy Anh vào tháng 4 năm 2011, ông Du Tử Lê tỉnh bơ trả lời: “Tôi may mắn được qua cơn bệnh hiểm nghèo là bệnh ung thư ruột. Theo nguyên tắc, các bác sĩ nói, khi qua được 5 năm thì coi như bệnh nhân không còn bị đe dọa bởi cơn bệnh nữa. Tuy nhiên chưa kịp vui trọn thì các bác sĩ lại khám phá trong phổi tôi có một cái bướu…Nhỏ thôi. Sau nhiều lần CT Scan vẫn không thấy cái bướu tăng truởng, nên bác sĩ Lê Trần Hoàng, người theo dõi tình trạng phổi của tôi, cho hay, ông hy vọng không phải là một di căn của cancer. Kết luận tạm thời của bác sĩ Hoàng là một kết luận tốt. Vì tôi cũng mong là được như vậy. Tuy nhiên nếu có là cancer thì mình cũng vui thôi!...Sau khi tôi trải qua một cơn bệnh ngặt nghèo và, tôi sống được đến ngày hôm nay, tôi cho đó là một điều may mắn. Một sự kỳ diệu. Nên, mỗi ngày được sống thêm, tôi đều tận hưởng nó, như một bonus, với tất cả lòng biết ơn đời sống. Biết ơn trời đất. Biết ơn gia đình. Biết ơn vợ con. Biết ơn bằng hữu. Nên, tôi luôn thấy mình hân hoan. Mỗi buổi sáng, khi mở mắt ra, thấy mình còn sống, tôi lại nói: “Cám ơn Trời Đất đã cho con sống thêm một ngày”. Và tôi mỉm cười với gia đình, với vợ con chung quanh sau câu cám ơn ấy”.

Tới giờ phút này, hai ông bạn tôi vẫn nhởn nhơ với đời. Còn thơ thẩn, còn hát hỏng. Như chưa bao giờ bệnh. Tôi nghĩ chỉ số rung động của các ông này cỡ…1000 không chừng!

Sau ngày Valentine, tính đùa vui chút đỉnh với mấy ông bạn mần thơ rối rít với tình yêu…vợ, ai ngờ lại bị anh thần chữ dẫn dắt đi tuốt tới chuyện bệnh tật của ông nhà thơ Du Tử Lê và ông nhà…nhạc Từ Công Phụng. Bạn bè trong giới văn thơ của tôi là những người lúc nào cũng đầm đìa tình yêu. Cần chi tới Valentine mới có trái tim đỏ. Như ông Quan Dương đã thơ:

Bởi lắm thứ giữa đời thường tất bật
Nên mới có ngày gọi là lễ tình nhân
Đâu có ai giống anh một năm mười hai tháng
Bất cứ tháng nào anh cũng lễ tình em.

03/2017