35 năm nhạc Từ Công Phụng

Đọc "Mùa Gặt Giữa Hư Vô" của Dương Kiền

Tuyển tập thơ văn hải ngoại năm 2000

Giới thiệu tập truyện "Dì Thu" của Trang Châu

Với Lê Uyên & Phương

Nguyễn Đông Ngạc, một đi...

Chút kỷ niệm với Văn Học

Lớp người hẩm hiu

Quê hương, tình yêu trong thơ Luân Hoán

Thơ Bích Xuân

Nhắc nhớ Chu Văn An

Cái tâm trong nhạc

Luân Hoán - Thường ngày

50 năm Chu Văn An

Nguyễn Tuấn Hoàng - Hoa cuối mùa

Biết đâu đấy

Thầy Chương

Nhẩy Dù

Với Lê Uyên Phương và ĐàLạt

Yến

Kỳ

Hệ Lụy

Khi đến San Jose

Phụng, trở lại với đời

Đọc "Đất Thiên Thai" của Trà Lũ

Lệ Trăng

Hân

Tiễn Nguyễn Mộng Giác

Phan Ni Tấn,, người bắt cái đẹp

Huỳnh Công Ánh, người vượt thoát

Hoàng

Viết cho Nghiêm

Hoàng Xuân Sơn, rất Huế

Võ Kỳ Điền, nối lại cuộc chơi

Ghi vội khi đọc "Pulau Bidong" của Võ Kỳ Điền

Những tháng ngày buồn

Đọc "Đứng Ngẩn Trông Vời" của Hoàng Quân

Hai lần gặp Võ Phiến

Biết đâu đấy 30-4

Một chuyến đi lỡ

Một năm Nguyễn Xuân Hoàng

Phan Ni Tấn và Có Một Thời Ở Quê Hương Tôi

Thành Tôn, một đời mê sách

Viết Cho Chu-Văn-An

Du Tử Lê, rất riêng

Tô Thùy Yên, nhìn gần

Bùi Quyền, đã sống như thế

"Trăm cây nghìn cành" của nhà thơ Triều Hoa Đại

Đọc "Bãi sậy chân cầu" của Khánh Trường

Phạm Xuân Đài và "Đi, Đọc và Viết"

Hà Túc Đạo, người của số mạng

Nhớ Thẩm Dương

Vĩnh biệt Lệ Thu

Đọc "Bốn Biển Là Nhà" của Nguyễn Lê Hồng Hưng

Đọc "Thành Tôn, một đời thắp tình"

Hồ Đình Nghiêm, Tập 2

Giới thiệu "Tuyển Tập Thơ Đức Phổ"

Đọc "Ăn mà không chơi" của Đỗ Duy Ngọc

Một chuyến đi lỡ

Chuyến đi lỡ vì cái tính buông thả của những người viết văn làm thơ. Một ngày tháng 10, gặp Hồ Đình Nghiêm, rủ nhau qua DC thăm Đinh Cường. Về nhà mail rủ thêm Hoàng Xuân Sơn. Định sẽ lái xe để được tự do khi đi đường cũng như qua bên đó. Trời trở lạnh. Trận tuyết đầu mùa đổ xuống. Cái ngại ngùng cũng đổ xuống. Lui lại một bước, rủ nhau đi xe đò vậy. Trời lạnh làm con người co ro. Thôi để đến mùa xuân cho nắng ráo. Vậy là lỡ chuyến đi. Không còn vớt kịp nữa. Đinh Cường không thể đợi tới mùa xuân. Anh chẳng chờ được mấy tên bạn chuyên tính nhiều hơn làm. Ơi ới phôn nhau. Ân hận biết chừng nào. Thôi đành vậy. Biết tạ tội với ai? Hoàng Xuân Sơn nhìn lên trời:

Tới kệ sách thứ 5 thì mắt
chiều đã mỏi sương khuya đã trắng
chìm hồn bướm đã mê vào đêm
tuyết lú. Thế rồi đã trễ cái
hẹn sang thăm anh cùng Song Thao
Hồ Đình Nghiêm cái lạnh khắc nghiệt
mùa đông bắc mỹ đã làm nhụt
khí thế đường xa mắt mờ của
kẻ muôn đời nhỡ hẹn đời là
những cuộc hẹn lần lữa không cùng
cho tới khi không còn hẹn được
nữa thì luyến tiếc ngẩn ngơ ân
hận đời đời xiêu hình đổ bóng

Hồ Đình Nghiêm vội lấy vé máy bay qua tiễn ông anh rể. Tôi chỉ nhắn được lời xin lỗi với chị Nhung. Chắc Đinh Cường sẽ hiểu cho mấy tên bạn. Vì anh rất đầy đặn với bạn bè.

Tháng 3 năm 2012, tôi qua thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Ới Đinh Cường. Anh lái xe tới khách sạn gặp tôi liền. Thấy thời gian chờ khá dài, tôi hỏi anh lái xe có xa không. Anh ậm ừ: không xa lắm. Sau đó tôi biết là xa lắm. Từ nhà anh ở Burke, lên tới Eden Center đã là xa, từ đó tới khách sạn tôi ở cũng xa không kém. Lúc đó sức khỏe anh đã không còn được như xưa. Xưa là lần tôi tới Hoa Thịnh Đốn trước. Cũng lâu rồi. Từ năm 1999 lận. Đinh Cường cũng lái xe đưa tôi tới nhà anh coi tranh. Tranh đầy nhà. Dưới sous-sol là giang sơn của anh. Bên cạnh là một cái hóc nhỏ, hình như là phía dưới cầu thang, nơi anh đặt tên là “góc tội lỗi”. Tội hút thuốc. Mỗi lần muốn “phi” anh phải vào trong góc cho mùi khói thuốc khỏi lan ra khắp nhà. Lần này gặp anh, thấy anh hình như đã dứt được cái tội tỏa khói dễ thương đó.

Thực ra tôi muốn tới nhà anh coi tranh nhưng thấy anh không được khỏe nên không dám vòi vĩnh. Anh đưa tôi ra tiệm phở của ông Toàn Bò. Tới nay tôi chỉ biết cái tên “văn nghệ” đó chứ không biết tên của tiệm là cái chi chi. Do đâu mà ông mang hỗn danh Toàn Bò tôi cũng chẳng rõ. Chỉ biết là phở của ông là phở bò. Ông chẳng ngạc nhiên khi thấy ông Đinh Cường vào tiệm. Ngày nào mà ông họa sĩ chẳng tới. Ông nhướng mắt như có ý hỏi. Đinh Cường giới thiệu tôi. Rồi anh ra lục trong tủ sách của tiệm. Nơi đây có đầy đủ văn học hải ngoại đấy nhé, Đinh Cường giới thiệu. Ông Toàn Bò bưng ra hai tô phở. Rồi tiếp tục ngồi đấu láo với khách quen. Ăn xong tô phở, Đinh Cường mang tô ra chỗ rửa chén. Tôi cũng bắt chước. Anh nhìn tôi nói: giúp hắn một chút, tội! Đinh Cường vốn đầy đặn với bạn như vậy.

Đinh Cường rất quý sách. Anh nhắc tôi tặng cho tủ sách của ông Toàn một cuốn để góp mặt với anh em. Trong những ngày cuối, kề cận với anh thần cầm lưỡi hái đáng ghét, anh đã làm năm bài thơ “Nhìn Lên Kệ Sách” đánh số từ 1 đến 5. Bài thứ 5 anh làm vào ngày 3 tháng 1, chỉ bốn ngày trước khi anh vĩnh viễn chia tay anh em. Đó là di sản cuối cùng mà anh gửi lại cho anh em viết lách. Hồ Đình Nghiêm nhắc lại loạt thơ này trong bài tiễn biệt “Nhìn Lên Kệ Sách 6”. Hoàng Xuân Sơn, trong mấy câu trích ở trên cũng nhắc: tới kệ sách thứ 5 thì mắt / chiều đã mỏi sương khuya đã trắng. Bài thơ chót là bài thơ thứ 875 trong sự nghiệp thi ca của anh. Chữ “sự nghiệp” tôi dùng trái ý Đinh Cường. Anh làm thơ bằng tay trái. Anh nói: làm để luyện trí nhớ cho vui thôi!

Một trong những bài thơ làm cho vui là bài “Một Chữ” anh làm cho loạt sách Phiếm của tôi.

tựa bài một chữ Song Thao đặt
bao nhiêu là chuyện ở trên đời
Phiếm xếp một hàng trên kệ sách
lâu buồn đọc lại thấy như chơi.

Anh em muốn ra sách, ới một cái là muốn tranh có tranh, muốn bìa sách có bìa sách. Tôi không biết trong số sách của tôi có bao nhiêu tranh bìa của Đinh Cường. Nhưng lần cảm động nhất là anh vẽ bìa cho tập truyện ngắn “Chốn Cũ” của tôi. Anh không cho tranh có sẵn mà vẽ một bức đặc biệt bằng sơn dầu cho riêng cuốn sách. Anh giải thích: cặp mắt của Song Thao nhìn xuống Hà Nội đấy nhé. Anh còn dặn dò kỹ lưỡng về cách trình bày chữ trên bìa, màu sắc của từng góc cạnh. Lại cắt một mẩu sách ngoại quốc có màu nền và chữ như anh muốn để làm mẫu.

Chu đáo vói bạn bè là tính cách của anh. Mới đây, ông Luân Hoán sắp sửa in sách cũng ới Đinh Cường. Tới khi tiếng ới không được nghe nữa mới thơ:

bạn đi như thế nào
hẳn đau nhức nhiều lắm
qua ảnh thấy xanh xao
bạn bên này định ghé
vậy là chưa kịp chào
ngỡ như tin thất thiệt

đang sửa bản layout
định gọi xin mẫu mới
bìa sách bạn từng làm
lần này tôi hết đợi
hết réo qua viễn thông
hết nghe bạn hứa chắc

Bạn hình như là thứ lúc nào cũng nổi trôi trong tâm Đinh Cường. Anh viết trong bài “Nhìn Lên Kệ Sách 4”, ngày 2 tháng 1:

nắng vàng
mà lạnh. Mùa xuân
bạn ngồi, trò chuyện
Toàn ơi. Mạnh Hùng
tình hai bạn
thật thủy chung
lấy chi mà đắp
ngọn bùng. Lửa lên
nhìn lên kệ sách
hai bên.

Tình anh rộng nhưng anh rất kiệm lời. Ít khi anh bày tỏ nhưng nhìn vào mắt anh, ai cũng biết tình anh. Đừng hỏi anh, cứ nhìn anh khắc biết. Chừ thì đâu còn nhìn rõ được những gì còn lại  trong mắt anh. Anh đã đi. Xa lắm!

01/2016