Đọc và viết giới thiệu, kèm một số nhận xét ngắn gọn về một công trình có chữ viết, thường được gọi là điểm, ví như điểm sách. Ở đây không có tính cách này. Tôi không có trình độ và nhu cầu thực hiện như vậy, Tôi chỉ đơn sơ nói chơi chơi về Facebook. Nghĩa là nói về cái giỏ đựng tranh ảnh, chữ nghĩa của nhiều người trong từng góc riêng. Lạm bàn về văn thơ cũng có thể bất thần le lói một vài, nhưng tuyệt đối không là chủ đích của trò tôi đang chơi.
Tôi có quá nhiều giờ bỏ không, lại thích lang thang thăm nơi này, viếng nơi kia, không cần ai mời. Ít nhiều cũng học được đôi điều hữu ích. Gởi lại ít cái “like”, vài dòng “comment” hẳn chưa nói được sự thích thú cùng biết ơn của mình, nên tôi nảy sinh trò ba hoa một cách chân tình, thế thôi. Xin đừng nghi trong ba hoa không có tình thật.
Góc chủ trên Facebook lên số ngàn, đâu có khả năng vịn vào tất cả để tập viết văn. Và cũng không thể làm phiền những người không được quen biết, chính vì thế, tôi nhắm vào những người bạn dễ tính, cởi mở để quậy phá họ chút chút. Rủi có bị lãnh đòn cũng dễ cười trừ được.
*
Và hôm nay tôi ghé Facebook của nhà văn Song Thao.
Ông này có lý lịch văn học cụ thể:
Tên thật Tạ Trung Sơn, sinh ngày 01-8-1938 tại Hà Nội. Học qua các trường Dũng Lạc (Hà Nội) Chu Văn An (Sài Gòn), Đại học Văn Khoa (Sài Gòn); tốt nghiệp Cử nhân Văn khoa năm 1964. Từ 1959 đến 1975 cộng tác với nhiều nhật báo, tuần báo, bán nguyệt san, nguyệt san tại Sài Gòn. Định cư ại Montréal từ 1985. Khởi viết truyện ngắn năm 1991, có bài đăng trên các tạp chí Văn học tại Hải ngoại. Đã có trên 30 đầu sách được xuất bản, bán chạy.
Tuy quen ông lâu năm, nhưng mỗi lần đọc tên thật của ông, tôi cũng cảm thấy nặng nặng cả trăm ký lô vui tính, lẫn sự nghiệp cầm bút bề thế không ngớt hấp dẫn mình.
Chúng tôi quen biết nhau tình cờ, đầy khép kín, có chút thủ thế, giữa những ngày cả hai cùng chờ đợi đi ra khỏi nước. Dù cùng đến một thành phố nhưng trên hai chuyến bay cách nhau non cả tháng. Điều này đã từng nói rõ hơn trong cuốn “hồi ký rời” thứ hai của tôi.
Bản tính đại khái của ông bạn quen muộn này: lành, điềm đạm, tháo vát, tận tâm, thành thật và chí tình cùng bạn bè. Niềm nở cởi mở cùng mọi người, hoạt bát linh động trước đám đông, tích cực trong mọi công việc...Toàn là tính tốt. Anh có đạo Công Giáo, có vợ người Huế, chị Lê Thị Diệu Hương, con gái thầy Lê Nguyên Diệm, người soạn nhiều sách giáo khoa toán cùng thầy Bùi Tấn, nổi tiếng một thời.
Song Thao là người có nhiều bạn chơi. Theo tôi biết, bạn anh có nhiều nhóm, tùy theo thú tiêu khiển: văn chương, thể thao, du lịch, thưởng ngoạn vẻ đẹp của những báu vật của đời thường. Tôi thường tháp tùng anh cùng vài bạn khác trong thú giải trí lịch lãm này.
Đặc biệt về du lịch, anh là người có nhiều điều kiện thuận tiện: sức khỏe, tài chánh, thảnh thơi. Người thỉnh thoảng đồng hành trong các chuyến ngao du xa với hai vợ chồng anh là nhà văn Võ Kỳ Điền. Còn tôi chỉ thoảng gặp anh vài lần ở các bãi tắm, công viên thuộc tỉnh nhà.
Trong những sinh hoạt văn học ở xa như ra mắt sách, nói chuyện tại Toronto, Boston... tôi đều đi ké xe anh. Khỏi cầm lái, không sợ xe mình hao tốn cây số, thậm chí đến cả tiền đổ xăng cũng không bận tâm. Nói tóm lại tôi là người từ nhỏ đến già có số, có lộc hưởng ké, ăn nhờ bè bạn. Thời thanh niên có những Hoàng Trọng Bân, Châu Văn Tùng... lo, bây chừ dồi dào hơn, nhiều bè bạn thương lo cho. Hụt một bước đi, té ra cũng có nhiều điểm lợi. Đa tạ tất cả các bạn tôi.
*
Với anh Song Thao, tôi xem anh là bạn thân, là người anh đáng in cậy. Tôi ít cô đơn trong mọi chuyện chơi của mình. Ví như khi lập nhà xuất bản Nhân Ảnh. Sau khi dùng tên xong, tôi phone hỏi ý kiến anh, xem tên dùng nghe có ổn không. Anh ok, cũng phảng phất mùi nhân sinh, gợi suy tưởng ! Sau khi vẽ nhiều mẫu logo, gởi anh xem, góp ý để chọn. Được quá, cũng có dấu ấn quốc gia đàng hoàng ! Mẫu tôi vẽ này được dùng trong nhiều năm cho khá nhiều sách xuất bản. Sau này em tôi, Lê Hân chăm sóc nhà xuất (cho đến hiện nay), nhờ họa sĩ Khánh Trường, bạn lâu nay của tôi, vẽ lại logo đẹp hơn như đang dùng.
(Cho thưa riêng tư, Lê Hân mềm mỏng, tháo vát, chân thật, tận tâm và rất mát tay trong việc trị sự, điều hành nhà xuất bản; từ tài tử đi dần đến chuyên nghiệp, một phần nhờ vào sự thương quí của một số bạn văn. Hân cũng đang giữ chân trị sự nhà xuất bản Mở Nguồn của Khánh Trường).
Qua những nét vội vã vừa vẽ trên, hy vọng một phần nào quí bạn đã nhìn thấy đại khái về một cây bút, bạn đã có đọc văn anh ấy trong phạm vi Facebook lâu nay.
*
Anh Song Thao đến với Facebook trước tôi, chính xác không rõ đã bao lâu. Với con số 1169 người đang theo dõi có thể lờ mờ thấy thời gian anh vui chơi với Facebook không ngắn. Khi tôi nghe lời nhạc sĩ Vĩnh Điện làm quen Facebook, lúc đó anh Song Thao, đang dùng tên Sơn Tạ. Một thời gian ngắn sau, anh mới dùng bút danh và giữ cho đến hiện nay.
Tôi đọc Facebook đầu tiên của anh qua tin nhắn này:
“ Facebook của tôi vừa bị phá. Xin lỗi các bạn nếu có những bất tiện xảy ra. Nay tôi đã phục hồi lại...”
đại khái như vậy trong ngày 10 tháng 10 năm 2014.
Tôi vẫn nghĩ Facebook là cõi vui vẻ, chung chạ đông vui bậc nhất trong các phương tiện giải trí bằng điện tử. Trước đây không ít người chê hỗn tạp, xô bồ, thượng vàng hạ cám, Thậm chí có người không ngần ngại ví như một bãi rác. Ngày nay tôi gặp được thật nhiều tên tuổi hữu danh trên nhiều lãnh vực xuất hiện trên Facebook. (Tin vui riêng tôi, bà phó tiểu đội của tôi, trong dịp trốn Cô Vi, đã trở nên rất ghiền một số “diễn đàn” nhấn “like” tứ tán. Facebook Trần Châu Lý chính thức có chủ trực tiếp, nhận định độc lập, những cái "like" mang tên này không dính tôi trong đó, dù đồng tình hầu hết).
Ở Facebook, mọi người có thể gặp mọi thứ, biết nhiều điều từ nhiều lãnh vực, nhiều thời điểm xảy ra mọi sự việc. Riêng chung linh hoạt, chồng chéo lồng vào nhau. Tùy theo sở thích, sáng kiến của mỗi người. Những khả năng, biệt tài riêng được tối đa phát triển. Tán dương lẫn nhau, chống đối văng tục “một cách có học” cũng không thiếu, nhất là giai đoạn gần đây, người người bảo vệ, phát huy tư duy chính trị, lựa chọn thần tượng (hoặc không hẳn như vậy). Nhưng hình như không ai ngại việc hao hụt những thân tình, vốn rất quí.
Nhìn chung ở Facebook, muốn vui có đủ thứ chuyện hài hước; muốn buồn không thiếu tin thương tâm. Chuyện lạ, chuyện không lạ đều đồng hành từng giờ. Sức sống luôn tiềm ẩn lồng lộng, tình cảm càng dồi dào níu kéo. Bao nhiêu người treo bảng nghỉ chơi rồi tức khắc quay lại, tỏ ra tích cực tha thiết hơn.
Đặc biệt nhất, Facebook trở thành một cõi thơ càng ngày càng mở rộng lãnh thổ, thần dân của thi-ca-facebook ngày một nhiều. Họ trưởng thành nhanh chóng, tài hoa có thật, những người phủ nhận điều này chẳng qua do mặc cảm lẫn ác cảm..
Việc nương nhờ Facebook để chơi của tôi và anh Song Thao có hai điểm khác nhau, thấy rất rõ.
- Với tôi, thiếu tinh thần tập thể, lỏng lẻo giao tiếp cùng đám đông. Tôi chuyên về việc đánh bóng mình và gia đình, Họa hoằn a dua theo một nhúm người được may mắn quen biết ngoài đời. Nếu phải bất ngờ dính tới hơi hám văn học nghệ thuật, phải có chút chút bóng dáng tôi trong đó. Tôi thực hiện được nhiều điều cho cá nhân mình.
- Trái lại, anh Song Thao thường hội nhập cùng cộng đồng một cách ấm áp hơn. Những điều anh thông tin rất ít có cái tôi của anh. Rất ít không có nghĩa là không có, bởi nếu không có, thì mọi chuyện sẽ thiếu hẳn hồn vía, tôi tin chắc như vậy.
Đến với Facebook Song Thao bạn đọc sẽ gặp:
- Một số sinh hoạt báo chí của Việt Nam Cộng Hòa, qua những loại văn hóa được in ấn, cụ thể như tờ Thời Nay, nơi Song Thao viết bài, chọn bài một thời.
- Tìm thấy lại những thú tiêu khiển thanh nhã của một số dân chúng miền Nam tự do qua việc sưu tập tem, sưu tập tiền cũ vv...
- Biết hoặc biết thêm một số nhân vật sinh hoạt Văn Học Nghệ Thuật khắp nơi. Nhiều khuôn mặt cũ được anh giới thiệu cặn kẻ, giúp nhiều người có cái nhìn tổng quát hơn về một người nào đó của đám đông.
Hai điểm tôi tâm đắc nhất với Facebook Song Thao là Du lịch, và sinh hoạt văn nghệ của anh cùng bạn bè hiện thời.
- Với du lịch, đã nói sơ ở phần trên, xin bổ túc: anh Song Thao đi nhiều, vừa đi vừa nắm bắt thiên nhiên, tìm hiểu con người khắp nơi để làm vốn riêng. Điều quí nhất là anh rất rộng lòng, hoan hỷ chia cùng tất cả bạn đọc. “Đi một ngày đàng học một sàng khôn” Song Thao thực hành nghiêm chỉnh. Cá nhân tôi được hưởng nhiều trong mọi thu hoạch đây đó của anh.
- Về sinh hoạt văn nghệ hiện thời, chúng tôi gồm những Lê Hân, Hồ Đình Nghiêm, Nguyễn Vy Khanh, Song Thao, Luân Hoán, trực tiếp thực hiện tạp chí Ngôn Ngữ. Nên nói lại lần nữa, tạp chí này ra mắt bạn đọc sau khi bạn tôi, họa sĩ Khánh Trường, muốn giữ sức để viết thêm những tác phẩm anh chưa hoàn tất, Anh giao lại cái thuận đà, háo hức làm việc của tôi. Cảm ơn Khánh Trường đã gần như tạo cho tôi niềm vui.
Phần Song Thao với tạp chí Ngôn Ngữ, nhờ anh, chúng tôi có thêm sự cộng tác của các tay viết nữ, trẻ, đẹp và giàu nội lực như Minh Ngọc, Hoàng Quân, Nguyễn Dạ Quỳnh... Không rõ anh Song Thao có giỏi tỉ tê, dịu dàng như cố thi sĩ Du Tử Lê hay không, nhưng các người đẹp rất tích cực viết chùa cho chúng tôi. Cảm ơn anh lắm lắm. Xin thòng thêm, thành công sơ khởi này còn nhờ công sức của các bạn Trần Thị Nguyệt Mai, Uyên Nguyên Trần Triết, Nguyễn Thành. Đa tạ quí bạn.
*
Qua Facebook Song Thao, chúng ta còn được thưởng lãm một số bài Phiếm tuyệt vời của anh. Phiếm trước đây hình như ít được o bế trong tổng thể sáng tác của văn giới, dù có những tay viết lỗi lạc, thu đẹp tiền thiên hạ như văn tài Trà Lũ. Có Song Thao tham dự vào, thể loại này rõ ràng giàu thêm sinh khí. Đã có quá nhiều cây bút hỗ trợ con đường anh Song Thao chọn, Tôi muốn trích dẫn nhiều người, mỗi người ít dòng nhưng không thể, chỉ xin nhắc lại tên những cây bút tích cực tán dương Phiếm Song Thao, (Xin phép vô lễ, thiếu tế nhị, nhưng hình như tôi là người mở đầu):
Luân Hoán, Nguyễn Mộng Giác, Nguyễn Xuân Hoàng, Võ Phiến, Trần Huy Bích, Hà Thúc Sinh, Hoàng Ngọc Hiển, Nguyễn Đình Toàn, Hồ Đình Nghiêm, Phạm Phú Minh, Lưu Nguyễn, Du Tử Lê, Hoàng Xuân Sơn, Trà Lũ, Phạm Xuân Đài, Lương Thư Trung, Bắc Phong, Nguyễn Vy Khanh, Lê Hân, Đinh Cường, Đặng Thơ Thơ, Phan Ni Tấn, Minh Ngọc..và chắc còn tiếp. nếu bạn thiếu tin tưởng thông tin của tôi, các bạn có thể kiểm chứng tại:
www.songthao.com
Gõ đến đây, tôi xin nhắc nhỏ anh (nhưng mọi người có quyền cùng nghe) Sao chưa chịu tập họp những nhận định này in thành sách, trong thể loại Tác Giả Tác Phẩm, đừng quên cá nhân tôi sắp có cuốn thứ 4, sắp in.
*
Song Thao cho hiện diện trên Facebook anh gần như đầy đủ các truyện ngắn anh viết, những truyện này có đến 7 tên gọi riêng: Bỏ Chốn Mù Sương, Đong Đưa Cuộc Tình, Còn Đó Bóng Hình, Chân Mang Giàu Số 6, Cuối Ngày - Một Lần Ngồi Lại, Bên Lưng Những Con Chữ, Chốn Cũ.. Số lượng truyện ngắn so với Phiếm của anh, không thấm vào đâu. Số sách Phiếm đến năm 2020 này đã là 25 cuốn. Thế nhưng trên Facebook anh chưng ra thật khiêm nhường, và thường thu về những khen tặng xã giao hoặc trao đổi việc mua sách. Có lẽ do những sáng tác Phiếm của Song Thao được trả nhuận bút bởi những tuần báo anh cộng tác, Việc phổ biến những nơi khác, như Facebook không thể cập nhật sớm. Một trở ngại khác, bài viết trên Facebook thường không nên quá dài. Đa số bạn đọc rất ngại đọc. Nhưng gần đây, tôi nhận thấy đã có ít nhiểu cải tiến ở diện tích trang chữ, hy vọng bạn đọc tiếp tay ủng hộ.
*
Điểm Facebook kiểu tôi đang làm, thật có hại cho uy tín các trang chủ. Bởi lẽ, thiếu sót những nét đẹp, những tâm huyết của người chủ ký gởi ở đó, Dù sao tôi cũng gắng viết đôi bài cho trò chơi mình bày ra, chết yểu, nhưng không phải không có.
Cảm ơn anh Song Thao, và các bạn dễ tính
Luân Hoán
20h33 | 5-03-2020 |
